این خبرگزاری آمریکایی با انتشار مطلبی از فعالیت شبه نظامیانی در ولایت ننگرهار با حمایت اداره امنیت ملی افغانستان و کمک های مالی سازمان سیا برای مبارزه با مخالفان دولت به ویژه داعش خبر داده است. این مجله آمریکایی در مقاله ای اذعان می دارد نهادهای اطلاعاتی و امنیتی افغانستان درحال استخدام افراد محلی به عنوان شبه نظامی هستند تا با افراد وابسته به گروه تروریستی داعش مبارزه کنند.
طرح ایجاد شبه نظامیان که به گفته یکی از مقامات ارشد حکومت افغانستان در سراسر این کشور به اجرا در خواهد آمد و در آینده علیه طالبان نیز ممکن است استفاده شود، از جمله خطرناک ترین تلاش های محمد اشرف‌غنی رئیس‌جمهور افغانستان برای دفاع از مناطق روستایی و همچنین بخشی از استراتژی ضد شورش بزرگ او است.
دولت افغانستان به شدت از این برنامه حمایت کرده بود و اخبار مربوط به آن از زمان اجرا در ماه اگوست 2015 منتشر نشده بود و جزئیات این برنامه را مقامات دولت افغانستان، بزرگان محلی و مقامات غربی که بر روند آن نظارت داشته‌اند توضیح داده‌اند. این گروه‌های شبه‌نظامی بخشی از پروژه‌‌ای آزمایشی هستند که به عنوان برنامه‌ی قیام مردمی شناخته می‌شود و از آن‌ها خواسته شده تا از قلمروهایی‌که ارتش افغانستان در سه شهرستان این کشور از نیروهای دولت اسلامی پس گرفته است محافظت کنند.
بیش از یک هزار نفر و عمدتاً از میان افراد محلی که سال گذشته در برابر قوانین خشونت‌آمیز گروه تروریستی داعش در مناطق تحت تسلط آن ایستادگی کرده بودند در لیست امنیت ملی افغانستان قرار دارند که از سوی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) برای تأمین بودجه‌اش کمک‌های مالی دریافت می‌کنند. تاکنون این شبه نظامیان با حمایت ارتش و پلیس افغانستان شش حمله گروه تروریستی داعش را در شهرستان کوت ولایت ننگرهار در شرق افغانستان دفع کرده‌اند.
یک مقام امنیتی افغانستان مرتبط با شبه‌نظامیان استخدام‌شده در گفتگو با وال استریت ژورنال اذعان می دارد ما از این قیام مردمی استفاده می‌کنیم تا از روستاهای آن‌ها حفاظت کنیم و همین که مناطق توسط نیروهای ما پاک‌سازی می‌شوند پایگاه‌هایی برای آن‌ها ساخته می‌شود، اما جنگ اصلی توسط ارتش و پلیس انجام می‌شود.
ایجاد یک برنامه شبه‌نظامی ضد داعش محدودیت‌های توانمندی افغانستان برای جلوگیری از گسترش گروه‌های افراطی را برجسته می‌سازد. مقامات آمریکا و نیروهای ناتو می‌گویند که خروج نیروهای نظامی و مهره های اطلاعاتی خارجی و ناتوانی نیروهای امنیتی افغانستان برای حفظ و کنترل قلمروهای این کشور دلایل اصلی هستند چرا که این کشور بار دیگر در معرض خطر از سوی تروریست‌های بین‌مللی قرار گرفته است.
کمبود بودجه، آموزش نیروهای نظامی افغانستان را با محدودیت مواجه کرده و باعث شده تا غنی با وجود سابقه ضعیف گروه‌های شبه‌نظامی قبلی که برای آرام‌کردن نواحی ناآرام و در واقع رقابت‌های قبیله‌ای تنش‌زا ناموفق بوده‌اند از این برنامه حمایت کند.
ایده آخرین پروژه تشکیل گروه شبه‌نظامی زمانی به‌وجود آمد که افراد محلی در برابر رفتارهای خشونت‌آمیز گروه تروریستی داعش قیام کردند. ساکنان آن مناطق در ابتدا آن‌ها را به‌عنوان نیروهای مسلحی می‌دیدند که در سر زمین‌هایشان می‌جنگیدند، و امیدوار بودند که رهایشان کنند، اما این گروه تروریستی که حضور خود را در کشورهای جنگ‌زده دیگر نیز گسترش داده بود آغاز به موعظه در رابطه با یک خلافت اسلامی جهانی، دستگیری افراد مرتبط با دولت و اعدام‌های عمومی کرد.
حاجی هیئت خان ، یکی از بزرگان مناطق روستایی از منطقه کوت که هماهنگ کننده بخشی از شبه نظامیان افغانی در استان ننگرهار نیز می باشد اظهار داشت که تکفیری های داعش از زمانی که اقدام به ذبح مردم بی گناه نمودند، حمایت های خود را از دست داده اند و وحشیگری آنان، مردم به ویژه روستائیان را ترغیب نموده تا به مبارزه با داعش بپردازند.
عبدالقیوم رحیمی مدیر برنامه قیام مردمی در اداره مستقل ارگان‌های محلی افغانستان نیز اذعان نموده است که شبه نظامیان افغان در مناطق کوت، اچین و نازیان از استان ننگرهار فعال می باشند.
اداره امنیت ملی افغانستان (NDS ) برای استخدام شبه‌نظامی خواسته تا افراد مورد نظر بین 18 تا 50 سال سن داشته و دارای یک قبضه اسلحه کلاشینکوف باشند و ساخت پایگاه نیز با همکاری آن ها انجام شود. به گفته مقاماتی که از این برنامه مطلع هستند، ارتش و پلیس افغانستان این واحدها را با مهمات و سلاح‌های سنگین مانند موشک‌اندازها برای دفاع از مواضع خود و حفظ قلمروهایشان تجهیز می‌کنند. همچنین آن ها دستگاه‌های مخابراتی با خود حمل می‌کنند که امکان تماس و درخواست کمک از واحدهای محلی پلیس و ارتش در هنگام حمله را به آن‌ها می‌دهد.
مقامات امنیتی افغانستان که با امنیت ملی این کشور کار می‌کنند و با نحوه عملکرد آن آشنایی دارند خاطر نشان می سازند سازمان سیا بخش اصلی هزینه‌های این طرح را پرداخت می‌کند و اداره امنیت ملی افغانستان در مورد چگونگی به مصرف رساندن آن اختیار کامل دارد. مدیر برنامه قیام مردمی در اداره مستقل ارگان‌های محلی افغانستان در ادامه معتقد است که این برنامه نیازمند بودجه بیشتری از سوی حامیان خارجی است. به گزارش خبرگزاری وال استریت ژورنال، سفارت آمریکا در کابل حاضر به اظهار نظر درمورد برنامه این شبه‌نظامی سازی نشد و مقامات سازمان سیا نیز از صحبت در این مورد خودداری کردند.
برنامه قیام مردمی بازتاب تلاش‌های قبلی برای مسلح‌ساختن گروه‌های محلی در سراسر افغانستان است. واحدهایی ازمیان خود جوامع که به‌عنوان پلیس محلی افغانستان شناخته می‌شوند، برای دور نگه‌داشتن شورشیان از مناطق‌شان به‌وجود آمده بودند. اما گروه‌های حقوق بشری و تحلیلگران سال‌ها این نیروها را به دلیل سوء استفاده‌ها و تجاوزهایشان از جمله قتل‌های بدون محاکمه، آدم‌ربایی و اخاذی مورد انتقاد قرار داده‌اند.
امنیت ملی افغانستان برای نخستین‌بار است که وارد این برنامه شده است و به گفته مقامات این اداره، شبه‌نظامیان روستایی در نهایت یا منحل شده یا به پلیس محلی افغانستان ملحق خواهند شد.
گروه تروریستی داعش با کاهش عملیات‌های جنگی نیروهای خارجی در افغانستان در سال 2014 ظهور کرد و کنترل شش یا هفت منطقه در شرق این کشور را به‌دست گرفت. این گروه با مقاومت کمی رو به رو شد، تا زمانی‌که آمریکا در سال جاری با انجام عملیات‌های هوایی به کمک عملیات های زمینی ارتش افغانستان افراد وابسته به گروه تروریستی داعش را از سنگرهای اصلی‌شان در مناطق اچین و کوت ولایت ننگرهار به‌سمت مرزهای کوهستانی افغانستان فرستاد. داعش برای مدت طولانی در سال 2015 بر کوت ولایت ننگرهار کنترل داشت و روستائیان را وادار به اطاعت از قوانین سخت خود می‌کرد مردان ملزم به داشتن ریش‌های بلند بودند و زنان حق نداشتند بدون یک سرپرستِ مرد از خانه خارج شوند. قوانین سخت آن‌ها که روزبه‌روز دشوارتر می‌شد بسیاری را وادار به فرار کرد و برخی از بزرگان قبیله‌ای را به درخواست کمک از حکومت افغانستان واداشت.